Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản: 8 Điều cần nắm rõ!

Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản là yếu tố vô cùng quan trọng mà thực tập sinh cần phải tìm hiểu rõ ràng. Đây được xem như “bản thỏa thuận” đảm bảo quyền lợi cũng như trách nhiệm của bạn khi làm việc tại Nhật. Theo dõi bài viết để biết pháp luật quy định về hợp đồng như thế nào và cần chuẩn bị những gì để đạt tiêu chuẩn.

1. Quy định về hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản (theo Bộ LĐ-TB&XH)

Theo thông tư số 22/2013/TT-BLĐTBXH, tại chương 3 nêu rõ các quy định về hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Đây là văn bản thể hiện sự thỏa thuận về quyền lợi và nghĩa vụ giữa người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài với doanh nghiệp, tổ chức tiếp nhận lao động. 

Trên mỗi bản hợp đồng sẽ có những nội dung cơ bản sau: 

• Thông tin về 2 bên tham gia ký kết hợp đồng
• Quy định các điều khoản chung  
• Quyền và nghĩa vụ của đơn vị xuất khẩu đưa lao động sang Nhật
• Quyền và nghĩa vụ của người lao động
• Thông tin về thanh lý hợp đồng
• Thông tin về giải quyết tranh chấp 

Người lao động có thể tham khảo phần sau để nắm chi tiết nội dung mỗi phần trên hợp đồng. 

Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản là văn bản đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ cho người lao động và người thuê lao động

2. Nội dung trong hợp đồng thực tập sinh tại Nhật

9 nội dung cơ bản trên hợp đồng sẽ bao gồm đầy đủ thông tin của người lao động cũng như tổ chức, xí nghiệp thuê lao động.

1- Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản bao gồm thông tin về 2 bên tham gia ký kết hợp đồng

Đây là phần cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân của đơn vị xuất khẩu và người lao động: 

• Thông tin của đơn vị xuất khẩu: Họ tên đầy đủ của người đại diện, địa chỉ đăng ký kinh doanh, số giấy chứng nhận đăng ký, mã số, thuế, số điện thoại, số tài khoản, fax, email của doanh nghiệp và một số thông tin khác. 
• Thông tin của người lao động: Họ và tên, ngày tháng năm sinh, số điện thoại, số chứng minh nhân dân, số hộ chiếu, hộ khẩu thường trú, địa chỉ liên lạc trong trường hợp khẩn cấp và một số thông tin liên quan khác. 

Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản có thông tin cụ thể về 2 bên ký kết 

2- Hợp đồng thực tập sinh cần tổng hợp các điều khoản chung

Trên bản hợp đồng bắt buộc phải có những điều khoản, quy định chung về thời hạn của hợp đồng lao động, tên và địa chỉ công ty mà lao động sẽ làm việc, tên người đại diện pháp luật của công ty, cụ thể vị trí công việc và địa chỉ làm việc của lao động tại nước ngoài. 

3- Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản phải có điều khoản về thời hạn hợp đồng

Người lao động tham gia làm việc tại Nhật sẽ có 2 thời hạn cụ thể là 1 năm và 3 năm, trên hợp đồng cần ghi rõ thời gian này. Khi lao động có nhu cầu gia hạn hợp đồng, nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện và có nguyên nhân hợp lý thì xí nghiệp cần chuyển đổi hợp đồng thành không xác định thời hạn. 

Trong trường hợp xí nghiệp từ chối gia hạn mà không trình bày được những lý do khách quan theo quy ước xã hội thì không được pháp luật công nhận.

Các điều khoản về thời hạn hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản cần được ghi rõ 

4- Hợp đồng thực tập sinh có quy định về điều kiện làm việc, sinh hoạt và chế độ lao động

Khi ký hợp đồng, người lao động cần xem rõ những quy định liên quan đến điều kiện làm việc, sinh hoạt, mức lương thực tập sinh tại Nhật và các chế độ để đảm bảo quyền lợi chính đáng. Các thông tin bắt buộc phải kiểm tra kỹ bao gồm:

• Thời gian có hiệu lực của hợp đồng. 
• Thời gian làm việc, nghỉ ngơi theo quy định. 
• Mức tiền lương, thưởng (nếu có), tiền làm tăng ca và các chế độ khác.
• Hình thức thanh toán lương của doanh nghiệp. 
• Hình thức, chế độ đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động, bảo hộ lao động khi làm việc. 
• Những điều kiện về sinh hoạt và ăn uống hàng ngày. 
• Chế độ khám, chữa bệnh và bảo hiểm. 
• Chi phí, trách nhiệm của doanh nghiệp về việc chi trả, bố trí phương tiện đưa đón lao động nhập cảnh, đến nơi làm việc và ngược lại. 
• Quy định về trường hợp lao động kết thúc hợp đồng sớm, trở về nước và việc chi trả chi phí cho người lao động về nước. 
• Quy định về lộ trình thanh toán cũng như mức chi trả, loại đồng tiền và tiền môi giới, tiền dịch vụ, ký quỹ (nếu có). 

Bạn nên quan tâm tới mức lương, thưởng và chế độ khác được quy định trên hợp đồng thực tập sinh đi Nhật

5- Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản cần nêu rõ quyền và nghĩa vụ của người lao động

Hợp đồng lao động quy định rõ những quyền lợi và nghĩa vụ trong giai đoạn trước khi xuất cảnh và trong thời gian làm việc tại Nhật, bao gồm: 

• Được tham gia tất cả những khóa đào tạo nghề, khóa đào tạo tiếng Nhật cũng như khóa bồi dưỡng những kiến thức cần thiết theo yêu cầu, quy định của xí nghiệp và được xí nghiệp chi trả toàn bộ phí. 
• Hỗ trợ đóng các loại phí như phí dịch vụ, phí môi giới hay tiền làm hộ chiếu, visa, vé máy bay, tiền khám sức khỏe,...
• Tham gia và hưởng đầy đủ các chế độ bảo hiểm như bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn,... theo quy định tại Luật Lao động Nhật Bản. 
• Hỗ trợ chi trả những khoản phí khác như giao thông, phí đi lại,...

Người lao động được hưởng quyền lợi tham gia các khóa học đào tạo chuyên sâu 

6- Hợp đồng thực tập sinh bao gồm quyền và nghĩa vụ của đơn vị xuất khẩu 

Trong hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản cần bao gồm quyền và nghĩa vụ của đơn vị xuất khẩu. Cụ thể trách nhiệm của nghiệp đoàn đối với thực tập sinh như sau:

• Tổ chức những buổi đào tạo kiến thức cơ bản, cần thiết cho người lao động trước khi bay. 
• Tham gia thu các khoản tiền theo yêu cầu. 
• Hỗ trợ làm đầy đủ các thủ tục xuất, nhập cảnh hợp pháp cho lao động. 
• Phối hợp với các đơn vị liên quan khác thanh toán đầy đủ tiền lương cũng như những khoản thu hợp pháp cho lao động trong thời gian làm việc và về Việt Nam theo đúng quy định của pháp luật. 
• Bảo vệ những quyền lợi chính đáng cho người lao động Việt Nam trước, trong và sau thời gian làm việc ở Nhật. 

Phía đơn vị đưa người lao động ra nước ngoài cần làm các thủ tục xuất cảnh cho thực tập sinh 

7- Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản có chi tiết điều khoản bồi thường hợp đồng

Nếu gây thiệt hại cho các bên liên quan, bên gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm với bên bị hại. Cụ thể trong từng trường hợp sẽ quy định rõ mức bồi thường trên hợp đồng: 

• Người lao động bỏ trốn ra ngoài khi chưa hết hợp đồng lao động. 
• Đơn vị đưa lao động xuất khẩu không đảm bảo các điều khoản đã ký kết như công việc, giờ làm, mức lương,...

8- Hợp đồng thực tập sinh cần có quy định về thanh lý hợp đồng

Trong một số trường hợp cụ thể, người lao động không thể tiếp tục làm việc tại xí nghiệp. Vì vậy trong hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản cần có các quy định về việc thanh lý hợp đồng:

• Người làm động không có nhu cầu, mong muốn hay nguyện vọng tiếp tục làm việc ở nước ngoài. 
• Đơn vị xuất khẩu lao động không đảm bảo được công việc ở nước ngoài. 
• Người lao động vi phạm các khoản trong hợp đồng như tự ý nghỉ việc, ra ngoài làm việc bất hợp pháp. 
• Một số trường hợp khác theo quy định của pháp luật. 

Trường hợp lao động vi phạm điều khoản trong hợp đồng sẽ vừa phải thanh lý và vừa phải bồi thường 

9- Hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản bao gồm điều khoản và quy định về sa thải

Sa thải là hình thức cưỡng chế kết thúc hợp đồng với xí nghiệp mà bạn làm việc. Công ty khi muốn sa thải cần có lý do đúng đắn, nếu không sẽ bị xét là vô hiệu lực và không được công nhận. Người lao động chỉ bị sa thải trong một số trường hợp bất khả kháng và bên công ty bắt buộc phải tuân thủ thủ tục như sau:

• Người lao động phải được thông báo về lý do sa thải ít nhất 30 ngày. 
• Người lao động phải được nhận những khoản phụ cấp theo số ngày tính đến ngày sa thải nếu không được thông báo trước 30 ngày. 

10- Hợp đồng thực tập có quy định khi giải quyết tranh chấp

Trong hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản cần có quy định về giải quyết tranh chấp. Nếu xảy ra tranh chấp thì cần giải quyết bằng thương lượng trên nguyên tắc bình đẳng và cùng đảm bảo quyền lợi cho 2 bên. Nếu không thể giải quyết bằng thỏa thuận thì sẽ có bên thứ 3 can thiệp và giải quyết theo quy định của pháp luật.

Tranh chấp giữa 2 bên sẽ không cần bên thứ 3 can thiệp nếu có thể tự thỏa thuận 

3. Mẫu hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản

Khi tham gia lao động tại Nhật Bản, thực tập sinh phải ký 2 bản hợp đồng cơ bản là hợp đồng bằng tiếng Việt và hợp đồng bằng tiếng Nhật. 

1- Mẫu hợp đồng thực tập sinh đi Nhật bằng tiếng Việt 

Đây là mẫu hợp đồng lao động tại Nhật bằng tiếng Việt dành cho các thực tập sinh. Người lao động có thể tham khảo chi tiết mẫu hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản (theo thông tư số 22/2013/TT-BLĐTBXH) để nắm rõ. 

Mẫu hợp đồng lao động Nhật bản tiếng Việt dành cho thực tập sinh 

2- Mẫu hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản song ngữ (tiếng Nhật - tiếng Việt)

Bên cạnh mẫu bằng tiếng Việt, thực tập sinh cũng cần ký một bản hợp đồng bằng tiếng Nhật cho các công ty Nhật. Dưới đây là mẫu hợp đồng lao động thực tập sinh Nhật Bản bằng song ngữ Nhật - Việt. Mời bạn đọc tham khảo.

Mẫu hợp đồng lao động thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản bằng song ngữ

4. Cần giấy tờ gì để ký kết hợp đồng thực tập sinh

Bên cạnh hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản, thực tập sinh còn phải ký bản các điều kiện. Đây là một văn bản gồm 9 điều kiện khác nhau:

• Thời hạn có hiệu lực của hợp đồng lao động
• Nơi làm việc của thực tập sinh
• Những yêu cầu về nội dung công việc mà thực tập sinh đảm nhận 
• Thời gian làm việc
• Quy định về ngày nghỉ
• Quy định nghỉ phép
• Tiền lương cơ bản, lương tăng ca cùng các khoản phụ cấp 
• Những vấn đề liên quan sau khi nghỉ việc
• Những vấn đề khác

Bản điều kiện lao động dành cho thực tập sinh khi lao động tại Nhật 

Xem thêm:

• Tổng hợp các loại chi phí đi Thực tập sinh Nhật Bản hiện nay
• Mức lương thực tập sinh tại Nhật Bản
• 9 Điều: Thực tập sinh Nhật Bản ở Hokkaido NHẤT ĐỊNH phải biết

5. 2 loại hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản cần ký

Để tham gia lao động tại thị trường Nhật Bản, thực tập sinh cần phải ký 2 bản hợp đồng. 

• Hợp đồng thực tập sinh ký với công ty xuất khẩu lao động, hợp đồng này sẽ được ký ngay sau khi thực tập sinh vừa trúng tuyển đơn hàng đi Nhật. 
• Hợp đồng thực tập sinh thực hiện ký với công ty, xí nghiệp Nhật tiếp nhận lao động, ký sau khi bạn nhập cảnh thành công vào Nhật. 

6. Hậu quả khi thực tập sinh huỷ hợp đồng

Dù do bất kỳ lý do gì, khi hợp đồng thực tập sinh bị hủy đều sẽ mang lại những hậu quả nhất định cho thực tập sinh và nghiệp đoàn, đơn vị đưa thực tập sinh qua Nhật:

• Đối với thực tập sinh: Bạn sẽ không còn cơ hội làm việc tại Nhật, nếu quay lại lần 2 sẽ bị cưỡng chế trục xuất, nhận rủi ro bồi thường hợp đồng theo quy định. Bạn có thể phải chịu cả các khoản mà trước đó nghiệp đoàn đã trả để đưa lao động qua Nhật, lên tới 80 -100 triệu VNĐ. 
• Đối với nghiệp đoàn phái cử: Nghiệp đoàn sẽ mất đi sự tín nhiệm từ xí nghiệp Nhật, mất thời gian để giải quyết hợp đồng và mất chi phí bồi thường cho lao động, đồng thời phải hoàn trả toàn bộ phí lao động đã đóng trước đó. 

Huỷ hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản sẽ ảnh hưởng đến cả thực tập sinh và nghiệp đoàn phái cử

Nguyên nhân chủ yếu làm hợp đồng lao động bị hủy có thể do người lao động hoặc do phía nghiệp đoàn:

• Nguyên nhân do thực tập sinh: Vấn đề sức khỏe là nguyên nhân chủ yếu khiến thực tập sinh hủy hợp đồng. Ngoài ra, có thể do bạn không tuân thủ nguyên tắc của xí nghiệp, làm việc thiếu hiệu quả, hoặc xảy ra việc bất khả kháng phải về nước trước hạn.
• Nguyên nhân do xí nghiệp Nhật Bản: Xí nghiệp thua lỗ, phá sản, ngừng hoạt động hoặc không thể đáp ứng những yêu cầu về việc làm như đã ký trên hợp đồng. Ngoài ra, nếu xí nghiệp hoặc nghiệp đoàn vi phạm Luật lao động, Luật thực tập sinh tại Nhật thì không thể tiếp nhận thực tập sinh vào làm việc. 

Hợp đồng bị hủy có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng đều để lại hậu quả cho thực tập sinh và xí nghiệp 

Tuy nhiên dù là trường hợp nào cũng sẽ để lại rủi ro nhất định với cả 2 bên, và bên gây ra thiệt hại sẽ là bên phải đền bù hợp đồng. Bạn có thể tham khảo thêm những thông tin thực tập sinh Nhật Bản về nước trước thời hạn để biết rõ hơn về các quy định.

7. 3 quyền lợi được nhận khi lết thúc hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản đúng hạn

Lao động làm việc tại Nhật kết thúc hợp đồng đúng hạn sẽ nhận được nhiều quyền lợi như có cơ hội trở lại làm việc, được hoàn các khoản thuế, bảo hiểm và có cơ hội làm việc đa dạng tại thị trường Việt Nam.

1- Cơ hội quay lại Nhật Bản làm việc lần 2 từ 5 - 10 năm

Khi hợp đồng lao động hết hiệu lực, nếu thực tập sinh vẫn muốn tiếp tục làm việc tại Nhật thì có thể gia hạn hợp đồng nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện cơ bản:

• Với thực tập sinh kỹ năng đơn hàng 1 năm có thể quay lại Nhật làm việc khi xin thành công Visa kỹ năng đặc định, tuy nhiên bạn phải vượt qua kì thi tương đối khó khăn.
• Với thực tập sinh kỹ năng đơn hàng 3 năm sẽ có 2 lựa chọn, hoặc tiếp tục gia hạn 2 năm chuyển qua chương trình thực tập sinh kỹ năng số 3, hoặc trực tiếp chuyển visa sang chương trình Kỹ năng đặc định với thời hạn 5 năm.

Thực tập sinh kết thúc hợp đồng đúng kỳ hạn có thể quay lại Nhật làm việc

2- Nhận lại các khoản tiền thuế và bảo hiểm lên tới 40 triệu đồng

Trong quá trình làm việc tại Nhật, người lao động tham gia đầy đủ các khoản thuế, bảo hiểm thì khi hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản hết hiệu lực có thể nhận lại các khoản tiền như bảo hiểm Nenkin, tiền hoàn thuế đóng dư và tiền hoàn thuế 1 phần theo quy định của Luật lao động Nhật:

• Tiền bảo hiểm Nenkin: Đây là khoản tiền lương hưu lao động buộc phải đóng trong thời gian làm việc ở Nhật. Bạn được hoàn lại khoản tiền này nếu làm thủ tục trong vòng 2 năm từ khi trở về nước, với thời gian từ 3 - 6 tháng từ ngày làm hồ sơ sẽ nhận được số tiền lên tới 27 triệu đồng. 
• Tiền hoàn thuế đóng dư: Đây là số tiền đóng dư từ thuế mà thực tập sinh sau khi về nước dưới 5 năm, có trong tay giấy Tsuchisho có thể làm thủ tục nhận lại. Khoản tiền này khoảng 7 - 9 triệu đồng và bạn phải nhờ người đại diện Nhật làm thủ tục nhận thay, thời gian chờ từ 2 - 3 tháng. 
• Tiền hoàn thuế 1 phần: Bạn sẽ nhận được khoản tiền 12 - 24 triệu đồng nếu chưa làm bất kỳ giấy tờ xin miễn thuế nào và đã về nước dưới 5 năm. Khoảng 2 - 3 tháng từ khi bạn liên hệ người đại diện bên Nhật làm thủ tục sẽ nhận được số tiền này. 

Để hiểu hơn về các khoản tiền được hoàn lại sau khi về nước, bạn có thể tham khảo các thông tin cập nhật mới nhất xoay quanh thực tập sinh Nhật Bản về nước. 

Thực tập sinh về nước được nhận lại tiền bảo hiểm Nenkin

3- Cơ hội việc làm tại Việt Nam đa dạng và rộng mở

Hoàn thành chương trình làm việc tại Nhật là minh chứng rõ nhất cho thấy thực tập sinh có những kỹ năng tay nghề chuyên sâu và kinh nghiệm dày dặn. Khi về nước bạn có rất nhiều cơ hội rộng mở, thậm chí được làm việc cho các công ty Nhật Bản tại Việt Nam ở nhiều vị trí khác nhau. Nếu bạn thành thạo tiếng Nhật thì có thể làm thêm các công việc như phiên dịch viên, giáo viên tiếng Nhật, chuyên viên tư vấn,..  

8. 4 lưu ý khi ký kết hợp đồng thực tập sinh đi Nhật

Trước khi đặt bút ký vào bản hợp đồng, thực tập sinh cần ghi nhớ các lưu ý dưới đây để đảm bảo không có bất kỳ sai sót nào. 

• Điền thông tin chuẩn xác: Thông tin cá nhân cần được điền đúng, đầy đủ và chính xác, tránh điền những thông tin sai sự thật sẽ ảnh hưởng đến quá trình xin visa sau này.
• Kiểm tra thông tin kỹ càng trên hợp đồng trước khi ký: Hợp đồng sau khi đặt bút ký không được sửa, bạn cần phải kiểm tra thông tin nhiều lần tránh làm mất quyền lợi của bản thân sau này. 
• Xác định trước các quy định cần tuân thủ: Khi ký hợp đồng, thực tập sinh nên đọc kỹ các nguyên tắc tại nơi làm việc sắp tới để không vi phạm khi chính thức sang Nhật.
• Chắc chắn về thời hạn làm việc trước khi ký: Điều này sẽ giúp bạn tránh được việc kết thúc hợp đồng trước thời hạn và hạn chế những rủi ro không thể sửa. 

Thực tập sinh cần nhớ rõ những lưu ý trước khi ký hợp đồng

Như vậy, Nền tảng xuất khẩu lao động Nhật Hello Job đã chia sẻ những thông tin quan trọng và chính xác nhất về hợp đồng thực tập sinh Nhật Bản. Nếu bạn đang có nhu cầu sang Nhật làm việc thì có thể lưu ngay bài viết để đảm bảo được quyền lợi và nghĩa vụ của mình sau này.